Wat kan een optimale strategie voor het gebruik van bedrijfsmiddelen betekenen voor uw organisatie? En wat betekent asset utilization in het bijzonder voor de transportsector? De transportsector staat voor veel uitdagingen, waarbij duurzaamheid een van de thema's is die steeds belangrijker wordt. Daarnaast is kostenbesparing een speerpunt voor veel organisaties. Zowel duurzaamheid als kostenbesparing kunnen worden bereikt door efficiënter te werken. Naar schatting wordt 40 tot 60% van de voertuigen in de transportsector leeg gereden. Efficiëntie wordt bereikt door de beschikbare assets zo optimaal mogelijk in te zetten; een belangrijk kengetal hierbij is asset utilization. Dit inzicht in de bezettingsgraad laat zien wat deze index kan betekenen voor de transportsector.
Activagebruik als KPI
De bezettingsgraad van bedrijfsmiddelen is een financiële en operationele metriek die beide sterk gerelateerd zijn. Ten eerste wordt het activagebruik, ook wel bekend als asset turnover, in de financiële wereld gebruikt om uit te drukken hoeveel inkomsten er worden gegenereerd voor elk activum (activa) dat een bedrijf bezit. Hierbij worden de inkomsten van een bepaalde periode (meestal 1 jaar) gedeeld door de gemiddelde activa (activa) van dezelfde periode. Bijvoorbeeld, van 1 januari 2019 tot 31 december 2019 bezit een transportbedrijf verschillende vrachtwagens met een totale gemiddelde boekwaarde van €800.000. Daarnaast bezit het bedrijf dat jaar een commercieel gebouw met een gemiddelde boekwaarde van €200.000. De gemiddelde boekwaarde van de activa aanwezig in het betreffende jaar is dus €1.000.000. De inkomsten van het transportbedrijf bedroegen in 2019 in totaal €1.500.000; de asset turnover ratio is dan: €1.500.000/ €1.000.000 = 1,5. Een asset turnover ratio van 1,5 betekent dat er €1,5 wordt verdiend voor elke euro aan activa. Voor logistieke diensten zien we dat de asset turnover ratio vaak rond de 1,2 ligt, terwijl deze voor spoorvervoer nog lager ligt met een asset turnover ratio van 0,35 (CSIMarket, 2021). Vooral de asset turnover ratio van het spoorverkeer is laag, maar dit kan worden verklaard door het feit dat het een kapitaalintensieve sector is. Dit brengt ons bij de operationele toepassing van asset utilization, want door efficiënt gebruik te maken van de assets is er minder kapitaal nodig waardoor de financiële asset utilization ratio toeneemt wat resulteert in meer winstgevendheid.
Figuur 1 Voorbeeld Omzet uit activa
Gebruik van bedrijfsmiddelen meetbaar maken
De operationele toepassing van activagebruik meet de mate waarin een activum wordt gebruikt ten opzichte van het theoretisch maximaal haalbare. Bijvoorbeeld, een vrachtwagen is theoretisch 24 uur per dag, 7 dagen per week, 365 dagen per jaar beschikbaar voor ritten. Om verschillende redenen wordt de maximale capaciteit echter nooit volledig bereikt. Figuur 1 laat zien welke factoren van invloed zijn op het niet behalen van de maximale capaciteit en dus op het niet behalen van de maximale bezettingsgraad. Allereerst laat de linkerkant de totale beschikbare tijd zien, d.w.z. 24 uur per dag, 7 dagen per week en 365 dagen per jaar. Dit volledige potentieel wordt echter nooit volledig benut omdat een bedrijfsmiddel nooit volledig operationeel is. De reden hiervoor is dat een organisatie bijna nooit het hele jaar in bedrijf is omdat er vrije dagen zijn zoals Kerstmis en Nieuwjaarsdag. Wat overblijft is de tijd die beschikbaar is voor operationele activiteiten, die echter ook nooit volledig wordt benut vanwege geplande stilstand met bijvoorbeeld het uitvoeren van preventief onderhoud of wanneer werknemers pauze moeten nemen. De resterende beschikbare tijd voor transport wordt vervolgens ook nooit volledig benut vanwege ongeplande stilstand door storingen die correctief onderhoud vereisen. Bovendien worden maximale prestaties vaak niet volledig gehaald omdat er prestatieverliezen optreden door vertragingen of omdat er bijvoorbeeld lege ritten ontstaan. Tot slot treden er in elk proces kwaliteitsverliezen op. Ongelukken, verkeerd of onvolledig laden en lossen of andere onvoorziene omstandigheden kunnen bijvoorbeeld leiden tot een lagere klanttevredenheid.
Figuur 2 Operationalisering van activagebruik
Een effectieve strategie voor het gebruik van bedrijfsmiddelen creëren
Asset utilization biedt de mogelijkheid om kritisch te kijken naar het gebruik van assets binnen een organisatie. Figuur 2 laat zien wat asset utilization voor de transportsector kan betekenen en aan welke knoppen er gedraaid kan worden om een hogere efficiëntie en dus een grotere winstgevendheid te bereiken. Op basis van de verschillende factoren kan een asset utilization strategie worden geformuleerd. Een effectieve asset utilization strategie wordt gemaakt op basis van drie onderwerpen, namelijk het optimaliseren van ritten, het optimaliseren van onderhoud en het investeren in veiligheid.
- Reizen optimaliseren. Het optimaliseren van ritten zorgt ervoor dat de beschikbare tijd zo efficiënt mogelijk kan worden gebruikt. Om ritten te optimaliseren kan bijvoorbeeld een planningssysteem worden gebruikt dat rekening houdt met factoren zoals laad- en lostijden, pauzes van werknemers, totale laadcapaciteit en het minimaliseren van leegrijden. Naast kostenbesparingen biedt optimalisatie ook voordelen op het gebied van duurzaamheid. Door efficiënter te werken kan hetzelfde doel met minder middelen worden bereikt, wat minder impact op het milieu betekent.
- Onderhoud optimaliseren. Bij het optimaliseren van onderhoud is het belangrijk dat onderhoud zo veel mogelijk preventief is en zo weinig mogelijk correctief. Predictief onderhoud biedt een oplossing om onderhoud zoveel mogelijk preventief uit te voeren. Supply Value schreef onlangs een whitepaper over met een achtstappenplan om voorspellend onderhoud te implementeren. Door onderhoud zoveel mogelijk te voorspellen, neemt het percentage ongeplande stilstand af, waardoor de bezettingsgraad van bedrijfsmiddelen toeneemt. Het optimaliseren van onderhoud zorgt er verder voor dat er duurzaam met assets wordt omgegaan. Door assets tijdig te onderhouden wordt hun levensduur verlengd, wat leidt tot kostenbesparingen.
- Investeren in veiligheid. Binnen de transportsector vinden regelmatig ongevallen plaats met grote gevolgen voor het gebruik van bedrijfsmiddelen. In 2019 waren er dagelijks 17 vrachtwagens betrokken bij ongelukken of gestrand met pech, waardoor de levering van goederen werd verhinderd of vertraagd (STIMVA, 2019). Om dit tegen te gaan is het belangrijk dat werknemers uitgerust achter het stuur zitten en de juiste kennis hebben om een voertuig te besturen. Daarnaast dragen goed onderhouden bedrijfsmiddelen ook bij aan een veilige werkomgeving die ongelukken voorkomt. Investeren in veiligheid zorgt enerzijds voor meer tevreden klanten omdat goederen op tijd geleverd worden en anderzijds kunnen kostenbesparingen gerealiseerd worden door het aantal ongevallen te verminderen.
Dit inzicht maakt duidelijk wat het gebruik van bedrijfsmiddelen betekent voor de transportsector en welke mogelijkheden er zijn om bedrijfsmiddelen efficiënter te gebruiken, wat leidt tot kostenbesparingen. Heeft u vragen naar aanleiding van dit inzicht? Of wilt u weten wat asset utilization voor uw organisatie kan betekenen? Neem dan contact op met een van onze deskundige consultants. Of download het volledige inzicht hieronder.
