Kan de gezondheidszorg toekomstbestendig worden gemaakt als ziekenhuizen en andere zorginstellingen individueel blijven opereren? Of wordt het de komende jaren een must om echt met elkaar te gaan samenwerken? Eén ding is zeker: met de huidige aanpak staat de zorgsector voor lastige dilemma's zoals de toename van de zorgbehoefte, individualisering van de patiënt en een tekort aan gekwalificeerd personeel. Daarnaast kan ook de vraag worden gesteld of de juiste zorg altijd op de juiste plaats wordt geleverd. Maar is dit überhaupt wel realistisch bij afwezigheid van een groot en breed netwerk? Er zijn al verschillende perspectieven en scenario's verschenen over de toekomst van de gezondheidszorg in Nederland. Zo'n overzicht van mogelijke scenario's is nuttig, maar wat zijn de echte prioriteiten binnen de gezondheidszorg voor de komende jaren?
Supply Value heeft onderzoek gedaan naar de prioriteiten binnen de gezondheidszorg voor de komende jaren. Ons rapport beschrijft acht belangrijke ontwikkelingen die de komende vijf jaar zullen leiden tot grote veranderingen binnen de gezondheidszorg. In deze insight bespreken we kort de eerste twee ontwikkelingen: van eilanden naar netwerken en van ziekenhuis naar thuis.
Van eilanden naar netwerken
In Nederland worden steeds meer (regionale) samenwerkingsinitiatieven gestart om de gezondheidszorg toekomstbestendig te maken. Het doel is om de gezondheid van inwoners en de kwaliteit van zorg te verbeteren tegen lagere kosten. Onze ervaring leert dat, ondanks de opkomende initiatieven, de meeste zorgaanbieders nog niet in een dergelijke samenwerking werken of dat de implementatie van "samenwerking" nog niet volledig is. Het resultaat is bijvoorbeeld dat een zorgbehoevende bij elk bezoek aan een nieuwe zorgverlener zijn of haar gegevens moet verstrekken. Dit komt omdat er geen of slechts beperkte gegevens worden gedeeld tussen zorgverleners.
In de Nederlandse gezondheidszorg worden de volgende ontwikkelingen voorzien:
- Ten eerste blijft de vraag naar zorg stijgen, terwijl het aanbod in bepaalde regio's afneemt. We zien met name de vraag naar zorg toenemen door de toename van het aantal ouderen. Aan de andere kant kampt de zorgsector met personeelstekorten.
- Daarnaast is er versnippering in de gezondheidszorg. De oorzaak hiervan is de silo-benadering (eilanden) van zorgverleners. Dit wordt in stand gehouden door een "complex" van factoren: het gebrek aan passende financiering, wet- en regelgeving, gegevensbeheer, tijd en training.
- Tot slot ervaren zorgverleners een steeds hogere werkdruk door personeelstekorten en de toenemende administratieve lasten.
Om de kwaliteit van zorg te verbeteren en de uitgaven te beperken (of zelfs te verlagen), zullen zorgverleners en andere partijen zoals zorgverzekeraars moeten samenwerken. Partijen moeten samenwerken aan een integrale zorgaanpak, waarbij de zorgbehoevende centraal staat.
Van ziekenhuis naar huis
De meeste zorg wordt verleend in het ziekenhuis. Dit varieert van een controle bij een specialist tot een meerdaagse ziekenhuisopname. De toenemende zorgvraag creëert een drive om de zorgbehoevende minder in het ziekenhuis te zien en zoveel mogelijk thuis. Vanuit het Ministerie van Volksgezondheid en verschillende zorgverzekeraars ligt de focus op de juiste zorg, op de juiste plaats op het juiste moment. Dit streven zal leiden tot een verschuiving in de locatie van zorgverlening: De verwachting is dat in 2030 minimaal 50% van de zorgverlening in de eigen woonomgeving plaatsvindt in plaats van in een zorginstelling.
De benodigde zorg is natuurlijk een bepalende factor bij het kiezen van de juiste plek voor zorg. Het meten van bepaalde waarden en het signaleren van relevante trends zal uiteindelijk gewoon standaard thuis plaatsvinden, onder andere met behulp van e-health devices. En dan is er nog een belangrijke ontwikkeling om de verplaatsing van zorg naar huis te realiseren: samenwerking binnen het netwerk van zorginstellingen. Het verplaatsen van zorg met enige fysieke hulp naar een thuissituatie vereist vaak ondersteuning van een zorgmedewerker op locatie. Deze hulpverlener, bijvoorbeeld een thuiszorgverpleegkundige, moet dan precies weten wat de specialist in het ziekenhuis als behandeling heeft voorgeschreven.
De eerste twee ontwikkelingen die in deze sneak peek worden beschreven, beschrijven belangrijke verschuivingen voor de gezondheidszorg. Om de beschreven veranderingen binnen de gezondheidszorg succesvol te implementeren, is het belangrijk om hiervoor een solide basis te creëren. Dit wordt gedaan met de beweging "van eilanden naar netwerk". Wanneer er een breed netwerk ontstaat tussen ziekenhuizen, andere zorginstellingen en zorgverzekeraars, kan er meer bereikt worden en wordt er echt een stap gezet naar de juiste zorg op de juiste plek. Download het inzicht hieronder.
